Güngör Harun, Argunşah Mustafa. Gagauz Türkleri: tarih, dil, folklor ve halk edebiyatı

Ankara: Kültür Bakanlığï, 2002. — xiii, 426 s.Geniş Türk coğrafyası içerisinde küçük bir topluluk olan Gagauz Turklerıyle yüzlerce yıl öncesine dayanan illşkilenmiz bulunmaktadır. Din farklılğımıza rağmen Balkanlarda dört yüzyıl aynı coğrafyayı ve aynı kültürü paylaşmış, aynı dili konuştuk. Bu kardeş topluluk değişen dünya koşulları nedeniyle, 19. yüzyılın başlarında birllkte yaşadığımız kuzeye doğru göçmüş, bizden ayrıldıktan sonra kimi zaman Romen, kimi zaman da Rusların egemeniiği altında varlığını sürdürmüştür. Koşullar yakın zamana kadar bu küçük soydaş toplulukla yakın illşkiler kurmamıza izin vermedi. Komşumuz Sovyetler Birliği'nin son yıllarında meydana gelen gelişmeler ve değişmeler, bu ülkenin sınırları içerisinde yaşayan diğer soydaşlarımızla olduğu gibi Gagauzlarla da yeniden kucaklaşmamızı sağlamıştır.
Gagauz Türkleri, iki yüz yıla yakın bir süre kendilerinden başka kimsenin Türkçe konuşmadığı bir coğrafyada ana dilinin gücü sayesinde erımeden ve yok olmadan günumüze kadar ulaşmışlardır. Bu küçük topluluk bütün dünyaya ana dilini koruyan, ona değer veren toplulukların yüzyıllar geçse bile Öz benlıklerını yıtırmeyeceklerini göstermesi bakımından önemiidir.
Gagauz Türkleri, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra bağımsızlığını ilan eden Moldova Cumhuriyeti'nde “Gagauz Yeri" adıyla özerk bir cumhuriyet kurmuşlardır. Türkiye’nin destek ve yardımlarıyla bu özerk cumhuriyette Latin alfabesine geçilmış, dıl ve yazın günden güne gelişme göstermışiir. Bugün Gaguz Yeri'ndeki okullarda dil ve edebiyat dersleri Türkçe yapılmaktadır.
Türkiye dışında yaşayan soydaşlarımızı ülkemizde tanıtmak, onların dertlerıne ortak olmak ve çözüm yolları önermek bütün aydınlarımızın görevidir. Bu bilınçle ülkemizde bu küçük toplulukla ilgili çeşitli kongre ve konferanslar düzenlenmekte, yayınlar yapılmaktadn. Bakanlğımız Gagauz kültürünü ulkemız ve dünya kamuoyuna tanıtmak için "Gagauz Yeri Halk Kültürü Alan Araştırması Projesi"ni gerçekleştirmiş ve 1999 yılında "Gagauz Halk Kültürü" adlı Ingıhzce-Türkçe bır kıtap yayımlamıştır.
EHmiZdeki eser, birinci baskısı 1991 yılında Bakanlığımız tarafından yapılan ve kısa zamanda tükenen kitabın gözden geçiritmiş ve genişleilmiş ikıncı baskısıdır. Eserde Gagauz Türklərinin tarihi, dili, yazını ve halk bilimi geniş bilgiler vermektedır. Böylece Türk okuyucusu bu kardeşlerimizi daha yakından tanıma ve ortak geçmişimizin izlərinin günümüzde de devam ettiğinı görme fırsatı bulmuş olacaktır.